تاريخچه عرفه

حضرت آدم (عليه السلام) در عرفات:

حضرت ابراهيم (عليه السلام) در عرفات

پيامبر اسلام (صلي الله عليه و آله و سلم) در عرفات

صحراي عرفات همايش شناخت و خودسازي امام حسين (عليه السلام)

نگاهي دقيق تر به دعاي عرفه حسين بن علي(عليهما السلام)

روز عرفه داراى دعاهاى فراوانى است؛ ولى در اين ميان، دعاى عرفه امام حسين(عليه السلام) داراى جايگاه ممتاز،أخص و ويژه است و در واقع، ناب‏ترين و عميق‏ترين معارف الهى و توحيدى در اين دعا، بر زبان سالار شهيدان(عليه السلام) جارى گشته است.
عصر روز عرفه امام حسين(عليه السلام) با گروهى از خاندان و فرزندان و شيعيان، با نهايت خاكساري و خشوع از خيمه بيرون آمدند و در جانب چپ كوه ايستادند. امام(عليه السلام) چهره مبارك خود را به سوى كعبه گردانيد مانند مسكين نيازمندى كه غذا مى‏طلبد، دست‏ها را برابر صورت خود گرفت و دعايش را چنين آغاز كرد:
«الحمدلله الذى ليس لقضائه دافع و لا لعطائه مانع و لا كصنعه صانع و هو الجواد الواسع؛ سپاس خداوندى را سزاست كه چيزى قضايش را دور نمى‏سازد و از عطا و بخشش او جلوگيرى نمى‏كند و هيچ آفريننده‏اى آفرينش او را ندارد و او سخاوت‏مندى عالم گستر است.»
حضرت(عليه السلام) سپس به بيان گوشه‏اى از نعمت‏هاى بى پايانِ خداوند كه انسان را در تمام مراحل رشد و تكامل در برگرفته، مى‏پردازد و مهربانى مادران و دايه‏ها و مواظبت و پرستارى و دل‏سوزى آنان را از الطاف و عنايت‏هاى خداوند مى‏شمرد؛ سپس به لزوم شكر نعمت‏هاى الهى اشاره مى‏كند و خود را از اداى يك شكر نيز عاجز و ناتوان مى‏بيند. هر فرازى از اين دعا، دريچه‏اى از نور و توحيد و عشق و محبت به خداوند را به سوى دل انسان مى‏گشايد و عباراتِ دعا و محتواى آن، نشان مى‏دهد كه امام حسين(عليه السلام) در حال اين دعا يك سره از خود و عالم غافل گشته، تمام جهان را به يك سو نهاده، با همه وجود حضور خداوند و احاطه و اشراف او به همه ذرات هستى و نفوذ علم و قدرت و حيات او را بر تك تك ذرات و موجودات عالم مشاهده مى‏نمايد و آن چه را كه ديده، بر زبان آورده است. امام حسين(عليه السلام) مى‏خواهد با اين نيايش، انسان و خدا را بشناساند و نزديكى آن را به هم بنمايد. او با اين نيايش، منطقى‏ترين و واقعى‏ترين رابطه انسان با خداوند را با زيباترين شكل به تصوير مي كشد.
دعاى عرفه سيدالشهداء(عليه السلام) سراسر نور و عرفان پروردگار است و آميزه‏اى از شور و عشق و محبت و معرفت به ذات پاك خداوندي است. در فرازهاى اين دعا، امام حسين(عليه السلام) با خداوند چنين عاشقانه زمزمه مى‏كند:
خداوندا! اجازه فرما تا دمى چند در برابرت به زانو درافتم و قطراتى از اقيانوسِ جان، نثار بارگاهت نمايم. خيال دورى راه تا درگاه جمالت خسته و فرسوده ام كرده است كه:
از گِل آدم شنيدم بوى تو
راه‏ها پيموده‏ ام تا كوى تو
خدايا! موجوداتى كه در هستى خود نيازمند تو هستند، چگونه مى‏توانند راهنماى من به سوى تو باشند؟
پروردگارا! آيا حقيقتى غير از تو آن روشنايى را دارد كه بتواند تو را بر من آشكار سازد؟ كى از نظر غايب و پنهان بوده‏اى كه نيازمند راهنمايى به سوى خود باشى و چه وقت از من دور بوده‏اى تا نمودهاى جهان مرا به تو برساند؟
همه عالم به نور توست پيدا
كجا گردى تو از عالم هويدا؟
خدايا! روشنايى جمال و جلالت در جهان هستى آشكارتر از هر چيز است و وجودِ تو خِفا و پوشيدگى ندارد تا چراغى سر راه بگيرم و بارگاه ربوبى تو را جست و جو نمايم و يا دليلى را راهنماى خود به سوى تو قرار دهم؛ چون فروزنده چراغ تو و سازنده دليل و راهنما، تويى.
خداى من! چشمى كه تو را بر خود نگهبان و مراقب نبيند، كور و فرو بسته باد و بنده‏اى كه از متاع محبت تو بى بهره باشد، سرمايه باخته و ورشكسته باد.
ديده‏اى كان چهره روشن نبيند كور باد
خاطرى كَز توست خالى، تيره و بى نور باد
امام حسين(عليه السلام) با اين دعا روحى تازه به كالبد عرفات دميد و اين نغمه خوش آسمانى و آواى دل‏انگيز ملكوتى را تا ابد در سينه سيناى عرفات به يادگار گذاشت.
از صداى سخن عشق نديدم خوش‏تر
يادگارى كه در اين گنبد دوّار بماند
صحراى عرفات كالبد و امام حسين(عليه السلام) روحِ آن است و به همين دليل حق تعالى، در روز عرفه پيش از آن كه به اهل موقفِ عرفات نظر لطف كند، به زائران قبر پاك حسين(عليه السلام) نظر رحمت مى‏افكند.

 

فرازهايي از دعاي عرفه حسين بن علي(عليهما السلام)

1ـ ستايش حق تعالي:

2ـ تجديد عهد و ميثاق با خدا:

3ـ خود شناسي:

4ـ راز آفرينش انسان:

5ـ تربيت انسان در دانشگاه الهي:

6ـ نعمتهاي خداوند:

7ـ شهادت به بيكراني نعمت هاي الهي:

8ـ ناتواني بشر از بجا آوردن شكر الهي:

9ـ ستايش خداي يگانه:

10ـ خواسته هاي يك انسان متعالي:

11ـ سپاس به تربيت هاي الهي:

12ـ نيازهاي تربيتي از خدا:

13ـ شكايت به پيشگاه خداوند:

14ـ اي مربي پيامبران و فرستنده كتب آسماني:

15ـ تو پناهگاه مني:

عيد بزرگ قربان

اولين معنايي كه از عيد به ذهن ميرسد، تغييراتي است كه انسان از ظاهر خود و يا در طبيعت ميبيند . اين آرايش ظاهري همچون پوشيدن لباس نو و آمدن بهار طبيعت به يك معنا عيد ناميده شده است
در روايتي از امير المومنين علي عليه السلام آمده است كه : هر روزي كه انسان در آن به زشتي آلوده نگردد آن روز عيد است چرا كه زشتي مهمترين بستر ظهور نزاع ميان آدميان است وباعث برهم خوردن آرامش دروني و بيروني انسانها ميگردد و اين همان چيزي است كه با عيد يعني آرامش و شادماني منافات دارد .
از سوي ديگر حركت انسانها به سوي علم و معرفت همواره با شادماني و نشاط توأم است خاصه آنكه وقتي انسان معناي جديدي كشف ميكند ، ابتهاج زائد الوصفي تمام وجود آدمي را در بر ميگيرد ، آن لحظه تازه عيد ناميده مي شود .
معناي ديگري كه از عيدعارفان به ما آموخته اند ، جان باختن و قرباني كردن جان خويش در پاي معشوق است . و نماد ظاهري آن ايام حج و عيد قربان است كه حيواني را انسان به عنوان تحفه و هديه به طرف جايگاه معيني ميبرد تا براي كامل شدن عبادت قرباني كند .
كشته شدن در پاي محبوب و قرباني كردن خود مهمترين تعريفي است كه مولوي ازعيد به ما مي دهد
آري عيد قربان ياد آور آزمايشهاي سخت و سنگين الهي از حضرت ابراهيم (عليه السلام ) و ذبح حضرت اسماعيل (عليه السلام )است عيد قربان يكى از اعياد بزرگ اسلامى است كه داراى منزلتى والا نزد عموم مسلمانان مي باشد.
عيد قربان روز خجسته و مباركى است كه مسلمانان به حج رفته، پس از تمام شدن‏ اعمال حجشان، قربانى مى‏كنند و پس از قربانى، آنچه بر آنان در حال احرام حرام شده‏ بود، حلال مى‏گردد، لذا آن روز را عيد تلقى مى‏كنند عيدى كه پس از انجام وظايف‏سنگين حج، به عنوان جايزه الهى و رهايى از احرام پيش مى‏آيد. و هم چنين اين روزبراى ساير مسلمانان جهان نيز عيد است و احترام ويژه دارداين روز، روز گرفتن جايزه از خداى منان است، روزى است كه بايد در آن‏ آهنگ گناه نشود و انسان‏هاى مؤمن، با استفاده از چنين روز باعظمتى كه درهاى بهشت‏بر رويشان گشوده مى‏شود و باب رحمت الهى باز مى‏گردد، دست‏هاى آلوده از گناه خويش‏را به سوى آسمان بلند كنند و با تضرع و زارى، به پيشگاه رحمان و رحيم، درخواست‏مغفرت و آمرزش نمايند و حاجت‏هاى فردى و نيازهاى اجتماعى و گروهى خود را با اميداستجابت و روا شدن، بطلبند و بسيار عبادت و نيايش كنند. و قربانى در اين روزاگر براى زائران خانه خدا واجب است، براى ساير مسلمانان نيز سنت موكد است و برآن تاكيد فراوان شده است.
در روايت‏هاى مكررى نقل شده كه در روز عيد اضحى قربانى كنيد تا گرسنگان وبيچارگان از خوردن گوشت‏سير شوند; آنان كه روزها بلكه ماه‏ها توان تهيه گوشت‏براى خانواده خويش را ندارند، در اين روز فرخنده كه براى همگان عيد است وبسيار خجسته و مبارك است، خوشحال گردند و از خوردن گوشت‏حلال، بى‏منت،سير شوند.
و امروز روز «تكبير» است; تكبيرى گويا، كوبنده، محكم و بامحتوا، تكبيرى كه‏بازتابش كاخ ستمگران را به لرزه درآورد و قلب ستم ‏ديدگان را شاد سازد; تكبيرى كه دشمنان را براى هميشه از ضربه زدن به اسلام، نوميد گردان.